Ako ste ljubitelj vina ili se bavite proizvodnjom ili prodajom ovog pića, sigurno ste se pitali šta sve treba da piše na vinskoj etiketi. Vinska etiketa je neka vrsta identifikacione iskaznice vina, koja sadrži razne podatke o njegovom poreklu, sastavu, kvalitetu i drugim karakteristikama. Osim što će privući pažnju potrošača i ispričati priču o vinu, etiketa mora da bude i u skladu sa zakonskim propisima koji regulišu označavanje vina.
U ovom blog postu ćemo vam predstaviti najbitnije stvari koje se nalaze na vinskoj etiketi, tako što ćemo izvući informacije iz Pravilnika o načinu pakovanja, deklarisanja i obeležavanja mirnog vina, nekih specijalnih vina i drugih proizvoda u proizvodnji i prometu, koji možete pronaći na ovom linku:
Vinska etiketa: Više od samog vizuelnog dojma
Vinska etiketa, kao jedan od najprepoznatljivijih elemenata vinske industrije, igra ključnu ulogu u svetu vina. Pored zaštite i identifikacije proizvoda, vinska etiketa je zapravo izvor informacija, umetnost koja priča priču i snažan alat za privlačenje potrošača. Od malih vinarija do velikih brendova, vinska etiketa postaje izražajno platno koje prenosi identitet vina i gradi emocionalnu vezu sa ljubiteljima vina širom sveta.
Vinska etiketa kao izvor informacija
Vinska etiketa ima važnu ulogu u pružanju ključnih informacija o vinu. Na njoj se obično nalazi naziv proizvoda, vrsta vina, region ili zemlja porekla, godina berbe, procenat alkohola i još mnogo toga. Ovi podaci pomažu potrošačima da donesu informisane odluke o kupovini i da pronađu vino koje zadovoljava njihove preferencije i ukus.
Vinska etiketa i umetnost
Vinska etiketa je mnogo više od pukog izvora informacija – ona je umetničko delo koje može privući pažnju i izazvati emocije. Mnoge vinarije angažuju talentovane dizajnere i umetnike kako bi stvorili jedinstvene i prepoznatljive etikete koje odražavaju njihovu filozofiju, tradiciju ili inovaciju. Boje, ilustracije, fontovi i teksture često se pažljivo biraju kako bi se prenela određena estetika i privukla ciljna grupa potrošača. Umetnost na vinskoj etiketi može da prenese priču o vinogradu, vinariji ili čak o samom vinu, dodajući dublji sloj značenja i osećaja povezanosti.
Izgradnja identiteta i brenda
Vinska etiketa je takođe ključan alat u izgradnji identiteta i brenda vinarije. Njen dizajn, stil i simboli mogu postati prepoznatljivi za određenu vinariju i pomoći u stvaranju prepoznatljivosti na tržištu. Brendiranje putem vinske etikete omogućava vinarijama da se izdvoje u masi, privuku pažnju i izgrade lojalnost potrošača. Kroz konzistentnost dizajna etiketa, vinarije mogu uspostaviti prepoznatljiv identitet i poverenje kod potrošača.
Raznolikost i kreativnost vinskih etiketa širom sveta
Kada je reč o vinskim etiketama, svet je pun raznolikosti i kreativnosti. Svaka vinska regija i zemlja ima svoj jedinstven pristup dizajnu etiketa. Na primer, neke tradicionalne vinske regije naglašavaju eleganciju i klasičan stil na svojim etiketama, dok druge više eksperimentišu sa modernim i avangardnim pristupima. Uzorci, stilizovane ilustracije, pečati, specijalni materijali za etikete, kao i kreativno korišćenje slova i boja, samo su neki od načina na koje dizajneri vinskih etiketa izražavaju svoju kreativnost i privlače pažnju ljubitelja vina.
Obavezni podaci na vinskoj etiketi
Prilikom deklarisanja i predstavljanja vina, vinska etiketa mora da sadrži sledeće podatke koji se navode kako bi potrošači imali sve neophodne informacije o proizvodu:
Naziv proizvoda (trgovačko ime): Navodi se naziv vina, koji je često brendiran i prepoznatljiv potrošačima.
Vrsta proizvoda: Obavezno se navodi da je proizvod vino, a može se dodatno specificirati kao suvo, polusuvo ili druga odgovarajuća kategorija.
Nazivna zapremina: Izražena je u litrima i obično se navodi kao 0,75 l, što je standardna zapremina boce vina.
Sadržaj stvarnog alkohola: Izražava se zaokružen na najbliži ceo broj ili polovinu broja. Na primer, ako je stvarni alkohol 13,35%, navodi se kao 13,5% vol.
Naznaka zemlje porekla: Navodi se zemlja iz koje proizvod potiče, dajući potrošačima informaciju o geografskom poreklu vina.
Naziv i adresa sedišta:
Za punioca: Navodi se naziv i adresa proizvođača koji vrši punjenje vina. U slučaju uslužnog punjenja, navodi se naziv i adresa proizvođača za koga se vrši uslužno punjenje.
Za preradivača: Navodi se naziv i adresa proizvođača koji vrši preradu grožđa, šire i vina u penušavo vino, gazirano vino, kvalitetno penušavo vino i kvalitetno aromatično penušavo vino.
Naziv i adresa sedišta uvoznika: Ova informacija se navodi samo za uvozna vina i pruža podatke o uvozniku proizvoda.
Odgovarajući izraz za slast vina: Ova informacija se navodi samo kod penušavih vina, gaziranih vina, kvalitetnih penušavih vina i kvalitetnih aromatičnih penušavih vina, kako bi se potrošačima prenela informacija o sadržaju šećera u vinu.
Lot: Označava seriju vina i može biti proizvoljan izraz koji kombinuje slova i znakove. Ova informacija pomaže u praćenju proizvodnje i identifikaciji određene serije vina.
Naznake da proizvod sadrži sastojke koji mogu izazvati alergijske reakcije: Ako proizvod sadrži sastojke kao što su sulfidi, histamini ili drugi potencijalni alergeni, ove informacije se navode kako bi se potrošači upozorili na moguće alergijske reakcije.
Ovi podaci su bitni za pravilno informisanje potrošača o vinu koje kupuju i omogućavaju im da donesu informisane odluke o izboru proizvoda.
Vinska etiketa - dodatni podaci
Pored obaveznih podataka, vinska etiketa pruža mogućnost navođenja dodatnih informacija koje, iako nisu zakonom propisane, mogu biti korisne ili zanimljive za potrošače. Evo nekoliko takvih podataka:
Godina berbe: Ako najmanje 85% grožđa u vinu potiče iz iste berbe, na etiketi se može navesti godina berbe. Ova informacija daje uvid u kada je grožđe bilo ubrano i može biti važna za ljubitelje vina koji preferiraju određene godine i stilske karakteristike.
Sorta grožđa: Ako najmanje 85% grožđa u vinu pripada istoj sorti, na etiketi se može navesti naziv sorte. Ova informacija pomaže potrošačima da prepoznaju i biraju vino prema svojim preferencijama za određene sorte grožđa.
Dodatne oznake o punitelju: Na etiketi se mogu navesti dodatne informacije o punitelju vina, kao što je porodična vinarija ili druga relevantna oznaka. Ove informacije pružaju potrošačima uvid u pozadinu i tradiciju proizvođača, što može biti važno za njihovu odluku o kupovini.
Marketinška imena: Registrovana marketinška imena, poput naziva brenda, mogu se koristiti na etiketi vina. Međutim, važno je da ta imena budu u skladu sa zakonskim propisima i da ne krše prava drugih proizvođača. Ova imena mogu doprineti prepoznatljivosti proizvoda i privući pažnju potrošača.
Trgovačke marke: Zaštićene trgovačke marke, kao što je logo vinarije, takođe se mogu navesti na etiketi vina, pod uslovom da ne krše prava drugih proizvođača. Ove marke mogu pomoći u identifikaciji i izgradnji prepoznatljivosti vina na tržištu.
Važno je naglasiti da svi ovi podaci moraju biti istiniti i da ne smeju biti u suprotnosti sa obaveznim podacima ili dovoditi potrošače u zabludu. Transparentnost i tačnost informacija na etiketi su ključne za izgradnju poverenja potrošača i pravilno informisanje o proizvodu koji kupuju.
Vinska etiketa - podaci koji se NE navode
Kada se radi o deklarisanju i predstavljanju proizvoda, izuzetno je važno da se izbegavaju informacije koje bi na bilo koji način mogle obmanuti potrošače. To se posebno odnosi na sledeće aspekte:
Karakteristike proizvoda: Prilikom opisa proizvoda, ne smeju se prikazivati netačne informacije o njegovoj prirodi, identitetu, osobinama, sastavu, količini, kvalitetu, trajnosti, geografskom poreklu, zemlji porekla ili načinu proizvodnje, i slično.
Netačna pripisivanja svojstava: Proizvodu se ne smeju pripisivati određena svojstva, karakteristike ili osobine koje on zapravo nema.
Nepravedno pripisivanje specifičnih osobina: Nije dozvoljeno da se određena svojstva, karakteristike ili osobine koje su zajedničke za sve ili određene vrste proizvoda, pripisuju samo jednom proizvodu sa određenim nazivom koji pripada toj vrsti proizvoda.
Zloupotreba tuđeg ugleda: Ne sme se aludirati na naziv proizvoda koji već proizvodi drugi proizvođač, kao ni koristiti ime, robnu marku, zaštićeni žig, delatnost ili druge podatke drugog proizvođača kako bi se iskoristio njihov ugled.
Podsećanje na proizvod sa geografskim poreklom: Kod proizvoda koji nemaju geografsko poreklo, etiketa i pakovanje ne smeju na bilo koji način podsećati na proizvod sa geografskim poreklom istog ili drugog proizvođača.
Korišćenje komparativa ili superlativa: Upotreba reči koje se koriste za označavanje poređenja ili superlativa takođe treba biti oprezna, kako se ne bi dovodili potrošači u zabludu.
Zabluda u pogledu identiteta proizvođača: Potrošači ne smeju biti dovedeni u zabludu u vezi sa identitetom proizvođača, vlasnika proizvoda ili ovlašćenog zastupnika.
Nepravilna upotreba geografskih oznaka: Kod proizvoda bez geografskog porekla, ne sme se koristiti naziv vinogradarskog geografskog proizvodnog područja, geografskog obeležja ili deo naziva geografskog obeležja. Slično važi i za regionano vino, gde ne sme biti korišćen naziv koji upućuje na geografsko obeležje manje od vinogradarskog regiona.
Nepravilna upotreba sorte vinove loze i godine berbe: Ime sorte vinove loze i godina berbe ne smeju se koristiti za proizvode koji nemaju geografsko poreklo ili nisu stono sortno vino.
Nepravilna upotreba izraza o kvalitetu: Reči poput „kvalitetno“, „vrhunsko“ i sličnih izraza o kvalitetu ne smeju se koristiti za proizvode koji nemaju geografsko poreklo ili za regionano vino.
Nepravilna upotreba dodatnih oznaka: Dodatne oznake ne smeju se koristiti za proizvode koji nemaju geografsko poreklo, niti izrazi o priznatim tradicionalnim nazivima za proizvode kojima to nije odobreno.
Nepravilno korišćenje referenci na druge znatnosti: Na proizvodu koji nije kvalitetno vino sa geografskim poreklom ne smeju se koristiti ili navoditi pojmovi, izrazi, nazivi ili drugi podaci o državnim, lokalnim, istorijskim i drugim znamenitostima, ličnostima i događajima od opšteg značaja.
Prilikom deklarisanja i predstavljanja proizvoda, takođe se ne smeju navoditi podaci koji ukazuju na preventivna, terapeutska ili lekovita svojstva proizvoda, kao ni izrazi koji su protivni propisima, ugledu ili moralu.
Vinska etiketa - označavanje sadržaja alkohola
Prilikom deklarisanja proizvoda, sastavni deo informacija na vinskoj etiketi je sadržaj stvarnog alkohola. Sadržaj stvarnog alkohola se izražava celim brojem ili polovinom broja, a nakon toga se navodi oznaka „% vol“ koja označava procentualni sadržaj alkohola u vinu. Ispred broja i oznake „% vol“ mogu se navesti reči „sadržaj stvarnog alkohola“, „stvarni alkohol“ ili skraćenica „alk.“.
Važno je napomenuti da deklarisani sadržaj stvarnog alkohola ne sme odstupati od utvrđenog sadržaja stvarnog alkohola više od 0,5% vol. Ovo pravilo važi za većinu vinskih proizvoda.
Međutim, postoje izuzeci od ovog pravila. Kod vina sa geografskim poreklom koja se nalaze u bocama duže od tri godine, penušavih vina, kvalitetnih penušavih vina, gaziranih vina, polupenušavih vina, slabo gaziranih vina, likerskih vina i vina od prezrelog grožđa, deklarisani sadržaj stvarnog alkohola ne sme odstupati više od 0,8% vol od utvrđenog sadržaja stvarnog alkohola.
Visina slova ili brojeva kojima se navodi sadržaj stvarnog alkohola na proizvodima takođe je propisana. Ova visina mora biti najmanje:
- 5 mm ako je nazivna zapremina originalnog punjenja ili pakovanja veća od 1 l;
- 3 mm ako je nazivna zapremina originalnog punjenja ili pakovanja jednaka ili manja od 1 l, ali veća od 0,2 l;
- 2 mm ako je nazivna zapremina originalnog punjenja ili pakovanja jednaka ili manja od 0,2 l.
Ove smernice osiguravaju da informacija o sadržaju stvarnog alkohola bude jasno vidljiva i lako čitljiva na vinskoj etiketi, omogućavajući potrošačima da donesu informisane odluke prilikom kupovine vina.
Označavanje zemlje porekla
Kada je reč o vinima bez geografskog porekla, kao što su mirna vina, likerska vina, gazirana vina, polupenušava vina, slabo gazirana vina, vina od prosušenog grožđa, vina od prezrelog grožđa, penušava vina, kvalitetna penušava vina, kvalitetna aromatična penušava vina i vina u fermentaciji, navedeno je da se zemlja porekla navodi prilikom deklarisanja.
Za takva vina, navedeno je da se zemlja porekla može naznačiti rečima poput „vino iz“, „proizvedeno u“ ili „proizvod iz“, ili sličnim odgovarajućim rečima. Kod penušavih vina, kvalitetnih penušavih vina i kvalitetnih aromatičnih penušavih vina, koristi se izraz „sekt iz“, a nakon toga se navodi naziv države.
Opcije za navođenje zemlje porekla su:
„Republika Srbija“ ili „Srbija“, kada su grožđe i vino u potpunosti proizvedeni u Republici Srbiji, ili naziv druge države, kada su grožđe i vino u potpunosti proizvedeni u drugoj državi (vino iz uvoza).
„Republika Srbija“ ili „Srbija“, uz reči „grožđe poreklom iz“ ili „vino poreklom iz“, nakon čega se navodi naziv države u kojoj je proizvedeno grožđe ili gde su izvršene određene faze proizvodnje vina.
Naziv države u kojoj je izvršena sekundarna fermentacija (vrenje) kod penušavih vina, kvalitetnih penušavih vina i kvalitetnih aromatičnih penušavih vina iz uvoza.
Kada je reč o vinima sa geografskim poreklom, zemlja porekla se takođe navodi prilikom deklarisanja, koristeći reči poput „vino iz“, „proizvedeno u“ ili „proizvod iz“, ili slične odgovarajuće reči, nakon čega se navodi naziv države u čijoj teritoriji je proizvedeno grožđe i vino.
U slučaju vina sa prekograničnom oznakom geografskog porekla, gde je oznaka vezana za teritoriju dve ili više država, kao naznaka zemlje porekla navodi se naziv jedne ili više država čije teritorije su povezane sa oznakom geografskog porekla.
